Μελέτες περιοχών και επιφανειακές έρευνες

Παρόλο που οι έρευνες τις Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής εστιάζουν κυρίως στην αρχαία πόλη της Ερέτριας και στο ιερό της Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο, αρκετοί μελετητές έχουν πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια ερευνητικές εργασίες σε άλλα σημεία της Εύβοιας αλλά και στην Αττική.

Επιφανειακή έρευνα ανάμεσα στην Ερέτρια και την Αμάρυνθο (EASP 2021-2025)

Το εν εξελίξει ερευνητικό πρόγραμμα “Amarynthos and the Making of the Eretrian Sacred Landscape” περιλαμβάνει ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα επιφανειακής αρχαιολογικής έρευνας, στόχος του οποίου είναι να μελετήσει την ένταξη του Αρτεμισίου στο αρχαίο τοπίο. Ο πρώτος άξονας του προγράμματος επικεντρώνεται στην αρχαιολογία, την ανθρώπινη οικολογία και την την εξέλιξη της ανθρώπινης κατοίκησης από την Εποχή του Χαλκού έως και την Βυζαντινή περίοδο, ενώ ο δεύτερος ασχολείται με ζητήματα που αφορούν πιο συγκεκριμένα το Αρτεμίσιο, όπως η σχέση μεταξύ του ιερού και των δήμων που βρίσκονταν στην πεδιάδα, η ιερά οδός και η τοπογραφία του θρησκευτικού τοπίου

Η περιοχή μελέτης της επιφανειακής έρευνας περιλαμβάνει την εκτεταμένη παράκτια πεδιάδα μεταξύ της Ερέτριας και της Αμάρυνθου, την κοιλάδα του Σαρανταπόταμου και τους πρόποδες των βουνών Βουδόχη και Σερβούνι. Η περιοχή αυτή περιελάμβανε στην αρχαιότητα πολλούς αρχαίους οικισμούς (δήμους), καθώς και την ιερά οδό που οδηγούσε μέσα από τις ανατολικές νεκροπόλεις της πόλης προς το Αρτεμίσιο.

Τα «σπίτια των δράκων» της Εύβοιας (2020-2022)

Οι αινιγματικές λίθινες κατασκευές που εντοπίζονται στα βουνά της νότιας Εύβοιας ξεχωρίζουν για το μνημειακό μέγεθος των οικοδομικών λίθων τους και την περίτεχνα κατασκευασμένη, κατά το εκφορικό σύστημα, στέγη τους. Τα χαρακτηριστικά αυτά έκαναν τους κατοίκους της περιοχής να πιστέψουν ότι χτίστηκαν από «δράκους», ανθρωπόμορφους δηλαδή γίγαντες με υπερφυσικές δυνάμεις. Μέχρι σήμερα, στην περιοχή των Στύρων έχουν εντοπιστεί επτά τέτοια συγκροτήματα , τα οποία, αν και έχουν προκαλέσει εδώ και καιρό το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων, δεν έχουν αποκαλύψει ακόμη όλα τους τα μυστικά. Ελλείψει άλλων αρχαίων παραλλήλων, τα ζητήματα που σχετίζονται με τη χρονολόγηση και τη λειτουργία των οικοδομημάτων αυτών παραμένουν εξαιρετικά αμφιλεγόμενα.

Το εν εξελίξει ερευνητικό πρόγραμμα των δρακόσπιτων της Νότιας Εύβοιας επικεντρώνεται στην ανασκόπηση παλαιότερων ερευνών και τη συλλογή νέων αρχαιολογικών δεδομένων μέσω ανασκαφικών δοκιμαστικών τομών και αρχιτεκτονικής έρευνας. Στόχος του είναι η καλύτερη κατανόηση των οικοδομημάτων αυτών αλλά και η ανάδειξή τους. Πρόκειται για μια συνεργασία μεταξύ της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα (EΑΣΕ) και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας, υπό τη διεύθυνση του Karl Reber (ΕΑΣΕ) και της Αγγελικής Σίμωσι (EΦΑ Ευβοίας).

Αρχαιολογικό Πρόγραμμα Μαζίου (MAP 2014–2017)

Το Αρχαιολογικό Πρόγραμμα Μαζίου (ΜΑΡ) αποτελεί μια διαχρονική περιφερειακή έρευνα στη βόρεια Αττική. Η πεδιάδα του Μαζίου είναι μια μικρή κοιλάδα ανάμεσα στις οροσειρές του Κιθαιρώνα και του Πατέρα με κομβική θέση στα σύνορα μεταξύ Αττικής και Βοιωτίας. Η πεδιάδα, η οποία βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο πάνω στην κύρια οδό που συνδέει την Ελευσίνα με τη Θήβα, αποτελεί σημαντικό σταυροδρόμι για τις τοπικές και περιφερειακές χερσαίες διαδρομές. Σήμερα, η διαδρομή αυτή παραμένει σημαντική αφού η Παλαιά Εθνική Οδός διασχίζει την πεδιάδα, στο κέντρο της οποίας βρίσκεται η σύγχρονη πόλη του Μαζίου (που παλαιότερα ονομαζόταν Οινόη). Μέσω των επιφανειακών ερευνών που έλαβαν χώρα τα καλοκαίρια του 2014–2017, το ΜΑP είχε ως κύριο στόχο να απαντήσει σε ζητήματα που αφορούν την ανθρώπινη εγκατάσταση στην περιοχή, την αλληλεπίδραση ανθρώπου και περιβάλλοντος, την εδαφικότητα, την εντοπιότητα αλλά και την μετακίνηση από την προϊστορία μέχρι και σήμερα. Μετά από μια περίοδο μελέτης το 2017, η ομάδα προετοιμάζει τη δημοσίευση του έργου.

Η επικράτεια της Ερέτριας (2004–2012)

Για πολλές δεκαετίες, οι Ελβετοί αρχαιολόγοι επικεντρώνονταν κυρίως στον οικισμό της Ερέτριας που βρισκόταν εντός των τειχών της αρχαίας πόλης. Πρόσφατα όμως, το ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για το ευρύτερο περιβάλλον της αρχαίας πόλης απέδωσε σημαντικά αποτελέσματα. Η πόλις της Ερέτριας εκτεινόταν πολύ πέρα από τα οχυρωματικά της τείχη. Η επικράτειά της, ονομαζόμενη Ἐρετριὰς στην αρχαιότητα, κάλυπτε στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. περίπου 1300χλμ2 ενώ συγκαταλεγόταν στις μεγαλύτερες της ηπειρωτικής Ελλάδας κατά την κλασική αρχαιότητα. Η αστική οργάνωση αυτής της επικράτειας και η εκμετάλλευση των πόρων της έχουν αποτελέσει αντικείμενο εμπεριστατωμένων ιστορικών και αρχαιολογικών μελετών. Η επικράτεια της Ερέτριας περιελάμβανε εκατοντάδες δήμους, αγροκτήματα, οχυρωμένες τοποθεσίες και τόπους λατρείας.